Begrip

Wikkeldraad

reageer

Uw reactie

Wij zijn altijd opzoek naar reacties om de kennisbank van Drenthe uit te breiden. Wanneer u een correctie wilt doorgeven of een lemma wilt aanleveren voor de Drentse encyclopedie dan kunt u onderstaand formulier gebruiken. Ontroerende anekdotes bij een lemma of anderszins bijzondere verhalen worden niet als zodanig opgenomen in de encyclopedie. Deze reacties zullen derhalve niet in behandeling worden genomen.

Versiering op aardewerk kenmerkend voor de Vroege Bronstijd.

De versiering is aangebracht met een langwerpig voorwerp, een stokje of touwtje, waaromheen een draad is gewonden. De draad kan wijd of dicht gewikkeld zijn. Dit stempel is in horizontale lijnen en zigzagpatronen op de buitenkant van de pot gedrukt. Potten met een dergelijke versiering komen in geheel Noordwest-Europa voor. De benaming Wikkeldraadcultuur is minder gelukkig, omdat het om weinig meer dan een versieringstechniek gaat. De vormen van het wikkeldraadaardewerk zijn een directe voortzetting van het laatneolithische klokbeker-aardewerk. Vanwege het gelijktijdig voorkomen van bronzen voorwerpen wordt het echter tot de Vroege Bronstijd gerekend. Typische bekervormen verdwijnen vermoedelijk vrij snel. Uit Drenthe zijn slechts twee graven bekend met een Wikkeldraadbeker als grafgift. Grote eivormige potten worden in de Vroege Bronstijd in nederzettingen en (ritueel) gebroken als scherven naast of in de grafvulling aangetroffen. Van de uitstaande rand is soms ook de binnenzijde versierd. De potten hebben vaak gaatjes of een richel onder de rand wat kan duiden op gebruik als een af te sluiten voorraadvat. Wanneer met een spatel dwarskerfjes op een lijnindruk zijn aangebracht, spreekt men van pseudo-wikkeldraad.

Literatuur

  • Lit.: J.N. Lanting, 'Verspreiding en datering van Wikkeldraadaardewerk', NDV 87 (1969)
  • J.N. Lanting, 'Laat-Neolithicum en Vroege Bronstijd in Nederland en N.W.-Duitsland: continue ontwikkelingen', Palaeohistoria 15 (1973)
  • P.J.R. Modderman, 'Laat-bekeraardewerk versierd met indrukken van een wikkeldraadstempel', Berichten van de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 6 (1955).