Locatie

Vledderveen

reageer

Uw reactie

Wij zijn altijd opzoek naar reacties om de kennisbank van Drenthe uit te breiden. Wanneer u een correctie wilt doorgeven of een lemma wilt aanleveren voor de Drentse encyclopedie dan kunt u onderstaand formulier gebruiken. Ontroerende anekdotes bij een lemma of anderszins bijzondere verhalen worden niet als zodanig opgenomen in de encyclopedie. Deze reacties zullen derhalve niet in behandeling worden genomen.

Schaafsma
Bron: Drents Archief

Dorp in de gemeente Westerveld (tot 1998 Vledder) ten noordwesten van Vledder, ten noorden van Frederiksoord, ten noordoosten van Wilhelminaoord en ten oosten van Noordwolde-Zuid (Frl.) nabij de provinciegrens met Friesland. Het landschap alhier weerspiegelt de invloed van de mens: vervening, ontginning en de kolonies van weldadigheid (1818-1824).

Het Vledderveen werd aangepakt in 1780 door de gebroeders Heloma uit Heerenveen. Het gebied werd door middel van wijken vanuit Friesland ontsloten. Vledderveen ontstond als 'paria-nederzetting' juist buiten het gebied van de Maatschappij van Weldadigheid, waaruit kolonistenkinderen, die sexueel verkeer vóór het huwelijk hadden bedreven, werden verbannen. In 1824 moesten deze jonge bewoners hun plaggenhutten op last van de gemeente Vledder afbreken. De lokale bevolking stond de vestiging op haar gemeenschappelijke gronden echter oogluikend toe.

Vledderveen ontwikkelde zich na 1850, toen ontslagen en gedeserteerde kolonisten met veel kinderen uit Frederiksoord en Wilhelminaoord zich vestigden in dit moeras- en veengebied. Eind 19e eeuw bekommerde de Maatschappij van Weldadigheid zich weer om deze afstammelingen van de (ex-)kolonisten. Koopman P.W. Janssen schonk geld voor de aanleg van een weg (later naar hem genoemd) en een waterleiding door het Vledderveen. Het werk was in 1903 voltooid. Daarna startte men de ontginning, ook grotendeels door Janssen gefinancierd. In 1909 werd er een school gebouwd; daaromheen ontstond de dorpskern.

In het begin van WO II werd het sterk achtergebleven Vledderveen beter ontsloten door het vervangen van een voetpad door een zandweg en door het omzetten van de overgebleven heide in cultuurland in het kader van de werkverschaffing. In maart 1941 werd hiervoor een werkkamp ingericht; in 1942 waren hier 180 Joodse dwangarbeiders gehuisvest. Zij legden de zandweg aan en werden na voltooiing van dit werk afgevoerd naar Kamp Westerbork. De zandweg heeft ter nagedachtenis de naam Jodenweg gekregen.

Bezienswaardig zijn de kolonieboerderij 'Immer Moed' (20 ha), gebouwd tussen 1920 en 1925 voor de opleiding van kolonistenkinderen tot boer; boerderij 'Werkhorst' uit 1914, in 1918 aangekocht door de Maatschappij van Weldadigheid; koloniehuisjes in het gebied Vierdeparten (Frl.) aan de weg Oostvierdeparten, op ca. 200 m afstand parallel lopend aan de Grensweg (provinciegrens met Friesland), ook Vierdeparten werd door de Maatschappij van Weldadigheid gekocht. [Schaafsma]

Literatuur

  • Lit.: J. Hagen, Knapzakroute Vledderveen (Assen
  • 3e druk).