Begrip

Scheepsverzekering

reageer

Uw reactie

Wij zijn altijd opzoek naar reacties om de kennisbank van Drenthe uit te breiden. Wanneer u een correctie wilt doorgeven of een lemma wilt aanleveren voor de Drentse encyclopedie dan kunt u onderstaand formulier gebruiken. Ontroerende anekdotes bij een lemma of anderszins bijzondere verhalen worden niet als zodanig opgenomen in de encyclopedie. Deze reacties zullen derhalve niet in behandeling worden genomen.

Kerkmeijer

Tot in de 19e eeuw konden schippers hun schepen tegen totaal verlies verzekeren door zich aan te sluiten bij een schippersgilde of een compact.

Deze mogelijkheid beperkte zich echter grotendeels tot schippers uit het gebied rond Gasselternijveen en in Meppel. Compacten en gilden waren bovendien meer dan alleen verzekeringsinstellingen. Zij hielden zich ook bezig met scheepsfinanciering en dienden tevens als brede belangenvereniging voor schippers. Daarnaast vormden de gilden en compacten een belangrijk sociaal element in de schippersgemeenschap.

In de 19e eeuw ontstonden de eerste verzekeringsmaatschappijen die zich alleen met scheepsverzekering bezig hielden al hielden deze vaak nog vast aan de benaming 'gilde' of 'compact'. In 1811 werd in Meppel een onderlinge verzekeringsmaatschappij van schippers opgericht die in 1838 werd opgevolgd door een maatschappij met de naam 'Eendragt maakt macht'. Het hoofddoel van deze maatschappijen was het onderling verzekeren van schade aan vaartuigen in de binnenlandse vaart. Het aantal leden schommelde gemiddeld rond de vijftig. Uit deze maatschappij kwam rond 1850 de Vereniging voor Koophandel en Zeevaart voort die tot in de 20e eeuw bleef bestaan. Dit was geen verzekering maar een belangenorganisatie voor schippers en kooplieden.

In 1820 werd in Gasselternijveen de Onderlinge Scheepsverzekeringsmaatschappij Gasselternijveen op-gericht. Deze onderlinge waarborgmaatschappij bleef bestaan tot 1856 en was hoofdzakelijk gericht op schippers uit Gasselternijveen. Opvolgers van deze maatschappij in de tweede helft van de 19e eeuw waren de waarborgfondsen of compacten 'De Herstelling', 'de Goede Trouw' en 'Draagt Elkanders Lasten'. Wat veel voorkwam, was dat veel schippers uit de Drentse Veenkoloniën aangesloten waren bij verzekeringsmaatschappijen en compacten in de provincie Groningen.

In 1868 werd te Smilde het Smildiger Schippersgilde opgericht, een 'wederkerige' of onderlinge waarborgmaatschappij voor binnenschippers. Vanaf 1861 ontstonden er nieuwe scheepsverzekeringsmaatschappijen in Hoogeveen en Meppel.

Op 25 januari 1861 werd te Hoogeveen de Maatschappij 'Hoogeveen' tot Onderlinge Verzekering van Schepen op de Binnenlandse Vaart opgericht door een groep van achttien Drentse schippers, een zeilmaker en een scheepstimmerman, met als doel het onderling verzekeren van hun houten pramen tegen de risico's op de binnenlandse vaart. Door een aantal leden die later met ijzeren schepen voeren, werd op 8 februari 1899 te Hoogeveen de Onderlinge Assurantie-Maatschappij voor IJzeren schepen opgericht. Eind 1934 fuseerden beide maatschappijen tot Onderlinge Verenigde Scheepsassurantie Maatschappij 'Hoogeveen'.

In 1873 werd door een groep schippers uit Meppel de Meppeler Onderlinge Verzekeringsmaatschappij opgericht. Vermoedelijk kwam deze maatschappij voort uit de reeds genoemde verzekeringsmaatschappij 'Eendragt maakt macht'. Het hoofddoel van deze nieuwe maatschappij was eveneens het onderling verzekeren tegen schade aan vaartuigen op de binnenlandse vaart. In 1967 fuseerde de Onderlinge Verenigde Scheepsassurantie Maatschappij 'Hoogeveen' met de Meppeler Onderlinge Verzekeringsmaatschappij. De nieuwe maatschappij kreeg als naam Eerste Drentsche Onderlinge Scheepverzekerings Maatschappij (EDOS). De vestigingsplaats werd Meppel. In 1990 fuseerde de EDOS met de Friesche Maatschappij tot Onderlinge Verzekering van Schepen u.a. te Heerenveen (opgericht 1837) en door een fusie in 1999 met de Onderlinge Verzekeringsmaatschappij 'Eensgezindheid' u.a. te Hasselt (opgericht 1882) ontstond de Eensgezindheid-Friesche Maatschappij (efm), met als vestigingsplaats Meppel. [Kerkmeijer]

Literatuur

  • Lit.: G. Scholten, 100 jaar scheepsassurantie 1861-1961 (Hoogeveen 1961).