Begrip

Ledeboerianen

reageer

Uw reactie

Wij zijn altijd opzoek naar reacties om de kennisbank van Drenthe uit te breiden. Wanneer u een correctie wilt doorgeven of een lemma wilt aanleveren voor de Drentse encyclopedie dan kunt u onderstaand formulier gebruiken. Ontroerende anekdotes bij een lemma of anderszins bijzondere verhalen worden niet als zodanig opgenomen in de encyclopedie. Deze reacties zullen derhalve niet in behandeling worden genomen.

Volgelingen van ds. L.G.C. Ledeboer, die zich in 1840 afscheidden van de Hervormde Kerk.

Na aanvankelijke toetreding tot de Christelijke Afgescheiden Gemeente, stichtten zij de Oud Gereformeerde Gemeenten (Zuid-Holland en Zeeland). In 1868 werd de groep versterkt met een aantal leden, die hun lidmaatschap van de Hervormde Kerk opzegden. Het was een vrij kleine vrije groep met Zuidwolde als centrum en met leden in Zuidwolde, Dedemsvaart en Hoogeveen.

Toen Ledeboer in 1863 stierf, waren er 21 naar hem genoemde gemeenten, waarvan Genemuiden en Zuidwolde de enige noordelijke waren. In 1890 waren er naar schatting zestig leden in Zuidwolde en 25 in Hoogeveen. Leider van de groep was de zeer welgestelde landbouwer Hendrik Alberts Steenbergen (1855-1912). Hij bezat verschillende boerderijen waarvan de pachters lid waren van zijn gemeente. Hij maakte in 1893 het voortbestaan van het Van Leeuwenkerkje aan het Dwarsgat (Elim) financieel mogelijk.

Na het overlijden van zijn opvolger Koenraad Hagen in 1927 ging de gemeente geleidelijk over tot ontbinding. De weduwe van Steenbergen, Jentje Schelhaas (1867-1968), die nooit lid was geweest, sloot zich aan bij de Gereformeerde Kerk van Zuidwolde, anderen gingen over naar de Christelijke Gereformeerde kerk van Hoogeveen. Zondags kwam men van 1891 tot 1923 twee keer bij elkaar in de huiskamer van het Manshuus, de woning van Albert Zantingh in Zuidwolde, waar een preek werd gelezen. Eenmaal per jaar kwam er een predikant, eerst ds. Pieter van Dijke, later ds. Laurens Boone, die alle kinderen doopte en het Avondmaal bediende. Voorman van de Hoogeveense Ledeboerianen was de schipper Gerrit Scholten uit Alteveer. In 1881 raakte hij met zijn medebroeders in conflict en begon hij als oefenaar zelf voor te gaan in samenkomsten. Zijn kleinzoon en naamgenoot was rond WO II de rechtzinnige voorman in de plaatselijke AR-partij en drukte jarenlang een zeer behoudend stempel op de Hervormde Kerk in Hoogeveen.

Literatuur

  • Lit.: Anderhalve eeuw Gereformeerden in Stad en Land. Deel 1: Drenthe (Kampen 1983)
  • L. Huizing, Zuidwolde zoals het was (Zuidwolde 1997)
  • A. Metselaar, Ledeboerianen te Hoogeveen (1999).