Begrip

Landbouwcrisismaatregelen

reageer

Uw reactie

Wij zijn altijd opzoek naar reacties om de kennisbank van Drenthe uit te breiden. Wanneer u een correctie wilt doorgeven of een lemma wilt aanleveren voor de Drentse encyclopedie dan kunt u onderstaand formulier gebruiken. Ontroerende anekdotes bij een lemma of anderszins bijzondere verhalen worden niet als zodanig opgenomen in de encyclopedie. Deze reacties zullen derhalve niet in behandeling worden genomen.

Bieleman

Geheel van wettelijk maatregelen die erop gericht waren de verschillende sectoren van de Nederlandse landbouw overeind te houden toen deze afgleed naar een diepe wereldwijde economische crisis met als dieptepunt 1931-1934.

In het boekjaar 1932/33 waren de prijsindexcijfers voor akkerbouw en veehouderijproducten gedaald tot respectievelijk 64 en 72 (index 1910/14 = 100), terwijl de kosten voor het levensonderhoud op ongeveer 140 stond in vergelijking met het vooroorlogse peil. Aanvankelijk hield de overheid zich afzijdig, volhardend in haar liberale houding aangaande bemoeienissen met de economie. Maar vanaf 1931 kwam ze met allerlei maatregelen de boeren te hulp, die uiteindelijk uitmondden in een waarlijk woud van wetten en reguleringen. Ze werden in mei 1933 samengebracht in de Landbouwcrisiswet die juli 1934 van kracht werd. Met deze wet kreeg de overheid verregaande bevoegdheden tot de regeling van productie, prijzen, kwaliteit, handel en verwerking.

Eerder waren in 1930 de veenkoloniale boeren tegemoet gekomen, door de AVEBE krediet te verschaffen, wat deze organisatie in staat moest stellen de boeren te betalen voor de door hen geleverde aardappelen, terwijl de fabrieken zaten met grote voorraden aardappelmeel die praktisch onverkoopbaar was geworden.

De veehouderij kwam men in juli 1932 te hulp met de Crisis-zuivelwet en de Crisis-varkenswet. Uitgangspunt van de eerste wet was het stichten van een fonds, gevormde door heffingen op zuivelproducten en spijsvetten, van waaruit de veehouders een toeslag op de door hen aan de melkfabrieken geleverde melk kon worden gegeven. De Crisis-varkenswet was vooral bedoeld om de varkenshouders op de zandgronden te hulp te komen en voorzag in een accijns op varkensvlees. De opbrengst daarvan werd gestort in een stabilisatiefonds, waarmee een prijspeil kon worden gehandhaafd dat lag bóven het niveau dat men op grond van de notering op de Engelse markt voor bacon zou mogen verwachten.

Om met name de kleine boeren op de zandgronden voor een wisse ondergang te behoeden, werd in 1937 een speciale 'Dienst voor de Kleine Boerenbedrijven' ingesteld. (zie: Landbouw). Mede als gevolg van de dreigende oorlogsomstandigheden tekende zich vanaf 1937 weer een verbetering af in de economische situatie. Ondanks alle problemen die zich voordeden, ging de landbouw er in deze donkere periode in technische zin belangrijk op vooruit - mede als gevolg van de vele maatregelen van de overheid die erop waren gericht de internationale concurrentiepositie van de Nederlandse landbouw te handhaven en zo mogelijk te verbeteren. [Bieleman]