Drents gerechtshof vanaf de Middeleeuwen tot 1791.

Vanaf het begin van de 15e eeuw bestond de Etstoel uit een voorzitter, de Drost als vertegenwoordiger van de landsheer, en 24 etten. De etten kwamen uit de zes dingspillen (de middeleeuwse rechtsdistricten) Zuidenveld, Beiler dingspil, Dieverder dingspil, Rolder dingspil, Noordenveld, Oostermoer, die elk vier etten afvaardigden. In de Middeleeuwen vergaderde de Etstoel drie keer per jaar. Deze zittingen heetten lottingen. De dagen en plaatsen van die bijeenkomsten lagen vast in het Landrecht van Drenthe: de tweede maandag na Pasen, ook wel 'Zworenmaandag' genoemd; dinsdag na Pinksteren en op de feest-dag van Sint Magnus, 19 augustus. De eerste twee lottingen in het jaar werden gehouden in Rolde, het derde lotting, het Magnuslotting, in de kerk in Anloo.

De Etstoel kreeg in de loop van de 17e eeuw zijn zetel in het provinciehuis in Assen. In 1632 werd voor het laatst in de kerk in Anloo vergaderd, in Rolde voor het laatst in 1688. Nog twee keer per jaar werd er vergaderd: eind mei begon de zomerlotting, half oktober de winterlotting.

De Etstoel sprak in principe recht in civiele zaken, geschillen tussen ingezetenen onderling. In strafrechtelijke aangelegenheden had de Etstoel aanvankelijk geen taak. De meeste vergrijpen die in Drenthe begaan werden, vonden behandeling op de zogenaamde goorsprake. Later, in de 17e en 18e eeuw, behandelden de drost en zes etten de strafzaken die in Drenthe aangebracht werden. Dit college heette Drost en Geconvoceerde Etten. Bijzonder was dat de rechters, de etten, geen juristen waren, maar leken, boeren afkomstig uit de gehele provincie, met bezit en enig aanzien in het eigen dorp, en ongetwijfeld gezond verstand. Zij zullen juridische steun gehad hebben van de griffier van de Etstoel, die wel jurist was. Pas in 1791 namelijk werden de lekenrechters vervangen door rechtsgeleerden en werd de Etstoel Hof van Justitie.

De Stichting Etstoel Anloo voert sinds 1987 elk jaar op de derde zaterdag van augustus een Etstoelzitting in de kerk van Anloo op, gebaseerd op procesdossiers van de Etstoel, en organiseert een traditionele jaarmarkt om fondsen voor onderhoud van het kerkgebouw te werven. [Brood]