Begrip

Bioscopen

reageer

Uw reactie

Wij zijn altijd opzoek naar reacties om de kennisbank van Drenthe uit te breiden. Wanneer u een correctie wilt doorgeven of een lemma wilt aanleveren voor de Drentse encyclopedie dan kunt u onderstaand formulier gebruiken. Ontroerende anekdotes bij een lemma of anderszins bijzondere verhalen worden niet als zodanig opgenomen in de encyclopedie. Deze reacties zullen derhalve niet in behandeling worden genomen.

Goslinga
Bron: Drents Archief, collectie gemeente Assen

Theaters waar men films vertoont.

De eerste bioscopen waren kermisbioscopen, vanaf ca. 1896. In Drenthe werden de eerste permanente bioscopen in 1912 in Assen geopend: de 'American-Bioscope Le Cocq en Carée' en 'Apollo-Theater'. Beide gaven naast vertoningen voor volwassenen ook speciale kindervoorstellingen. Er werden veel komische films en historische drama's vertoond, maar ook documentaires.

Voordat er in 1926 met de Bioscoopwet een landelijke filmkeuring kwam, werden films beoordeeld door gemeentelijke bioscoopcommissies. Films mochten niet aanstootgevend zijn. In Assen verbood de gemeente in 1914 de kindervoorstellingen.

De films waren lange tijd zonder geluid en vaak was er een 'explicateur' aanwezig die toelichting gaf en werden er ter plekke bijpassende geluiden gemaakt. Na Assen volgden er meer permanente bioscopen. In Meppel opende de Meppeler Bioscoop in 1915 zijn deuren. In 1933 werd dit Luxor. In Emmen begonnen Naber en Van Dalen rond 1918 met een houten gebouw dat eerder gebruikt was als kermisbioscoop. In Coevorden opende hotelhouder Holman in 1924 een zaal voor de vertoning van films. Na 1945 ging zoon Holman door met een bioscoop, die in 1990 de deuren sloot. In Hoogeveen begon de Eerste Hoogeveensche Bioscoop in zaal Mulder begin jaren '20. Daarna volgden bioscoop Luxembourg en in 1942 bioscoop Luxor. In Zuidlaren was lang sprake van een reizende bioscoop, die per schip in de haven aankwam. Na 1945 ging de heer Wehle meer permanent films vertonen.

Vanaf de jaren '30 domineerde de Friese familie Miedema lange tijd de bioscoopmarkt in Noord-Nederland. In Drenthe exploiteerden zij bioscopen te Hoogeveen (Luxor), Meppel (de Meppeler Bioscoop en daarna Luxor), Coevorden, Emmen (Groothuis Concertzaal vanaf 1934) en in de jaren '70 ook nog te Assen (Apollo en Diana).

Al vroeg heerste hier en daar de mening dat de gangbare bioscopen slechts plat vermaak brachten. In Assen werd daarom in 1929 een filmliga opgericht. Ondanks de opkomst van de televisie vanaf de jaren '60 bleven bioscopen bestaan als een favoriete uitgaansgelegenheid. Thans bevinden zich in Drenthe de volgende bioscopen: Cinema De Kolk te Assen; de Eurobioscopen te Emmen; 't Swaentje te Meppel, het Luxor Theater te Hoogeveen en het Astra Theater te Klazienaveen. [Goslinga]

Literatuur

  • Lit.: H.J. Prakke, 'Drieërlei filmbegin in Drenthe', in: NDV (1958)
  • H. Gras en F. Nijstad (red.), Geschiedenis van Hoogeveen 1815-1975 (Amsterdam/Meppel 1995)
  • J. Martin, 'Gedane zaken: De bioscoopexploitant', Waardeel 14 (1994) nr. 2.