Begrip

Beeldende kunst

reageer

Uw reactie

Wij zijn altijd opzoek naar reacties om de kennisbank van Drenthe uit te breiden. Wanneer u een correctie wilt doorgeven of een lemma wilt aanleveren voor de Drentse encyclopedie dan kunt u onderstaand formulier gebruiken. Ontroerende anekdotes bij een lemma of anderszins bijzondere verhalen worden niet als zodanig opgenomen in de encyclopedie. Deze reacties zullen derhalve niet in behandeling worden genomen.

Hilbrandie-Meijer

Verzamelnaam van de volgende disciplines:

1. schilderkunst, tekenkunst, grafiek,

2. beeldhouwkunst/monumentale kunst,

3. kunstnijverheid,

4. landschapskunst.

De genoemde vormen van kunst zijn in Drenthe beoefend door kunstenaars van binnen en buiten de provincie.

schilderkunst, tekenkunst en grafiek:

a: vanaf de 13e tot en met de 17e eeuw zijn bijbelse muur- en gewelfschilderingen gemaakt door onbekende kunstenaars in de kerken van Anloo, Norg, Ruinen en Vries;

b: in de 17e eeuw kende Drenthe een paar schilders/tekenaars bij naam: de historieschilder Wouter van Rossum en de topografische tekenaar Pieter Serwouters;

c: in de 18e eeuw treffen we er Cornelis van Noorde, Cornelis Pronk en Hendrik Tavenier, die dorpsgezichten en landschappen tekenden;

d: rond 1800 groeide het aantal kunstenaars: de bekendste van hen is de landschapschilder Egbert van Drielst;

e: midden 19e eeuw trok de provincie romantische kunstenaars aan, zoals Jan van Ravenswaay, George en Petrus Kiers en vele anderen;

f: in de tweede helft van de 19e eeuw oefende Drenthe een grote aantrekkingskracht uit op kunstenaars van de Haagse School en tijdgenoten, als Taco Mesdag, Gesina Mesdag-van Calcar, Willem Roelofs, Julius van de Sande Bakhuijsen, Alphonse Stengelin;

g: rond 1900 verschenen de impressionisten van eigen bodem en van elders: voorafgegaan door Max Liebermann, Anthon van Rappard en Vincent van Gogh, George Hendrik Breitner, Willem Hamel, de broers Arnold en Edzard Koning, Jean en zoon Louis Krans, Reinhart Dozy, Louis Roessingh, L.W.R. Wenckebach en anderen;

h: in de 20e eeuw werd de traditie van het impressionisme voortgezet naast vormen van realisme door: Arie van der Boon, Erasmus, zoon Herman en kleindochter Lydeke von Dülmen Krumpelmann, Jan Kagie, Louis Kortenhorst, Hein Kray;

i: leden van de kunstenaarskring 'De Ploeg' wonen of werken in Drenthe: Johan Dijkstra en Jannes de Vries;

j: Meppel bloeit op als kunstenaarscentrum met André Idserda, Anthony Keizer, Hugo van Schaik, Klaas Smink, Albert Torie, Aad Zwart en Piet Zwiers;

k: tot de modernen worden gerekend: Jan Meine Jansen, Jan Zondag en Roelof Frankot en vanaf WO II een paar honderd in Drenthe woonachtige kunstenaars, die abstract of realistisch schilderen, tekenen of grafiek maken.

Beeldhouwkunst/monumentale kunst:

a. anonieme kerkelijke kunst aan het einde der Middeleeuwen: gebeeldhouwde kopjes als kraagstenen te Rolde, Havelte en Dwingeloo; uit 1520 stamt een gepolychromeerd houten crucifix te Assen;

b. uit ca. 1850 houten beelden van het Heilig Hart en het Heilig Hart van Maria van het atelier Cuypers/Stoltzenberg uit Roermond te Zandberg en uit 1895 uit hetzelfde atelier de zandstenen reliëfs aan het Drents Museum te Assen;

c. in de 20e eeuw dient zich een toenemend aantal beeldhouwers en monumentale kunstenaars aan met de nadruk op de tweede helft van de eeuw. In alle gemeenten van Drenthe bevinden zich werken van kunstenaars van binnen en buiten de provincie; halverwege de eeuw ontstond er naast de figuratieve kunst abstract werk: Sita Bandringa, Suus Boschma-Berkhout, Bert Kiewiet, Eric Boot, T. Dekkers, Wia van Dijk, Sam Drukker, Folkert Haanstra, Paul Hulskamp, Frans Jansen, D. van der Linden, Onno de Ruijter, Ko Vester, Alfred van Werven, Henk Leiting, Jan Pieter de Graaf, Horst Deerman, het duo Haringa en Olijve, Charles Henri, Arie Teeuwisse, Marijke Ravenswaaij, Willem Valk, Adri de Fluiter, Homme Veenema, Jef Depassé, Ralph Prins, Joan Bruggink, Tine Merschmann;

Kunstnijverheid/toegepaste kunstvormen:

a. uit de Middeleeuwen stammen doopvonten uit het Duitse Bentheim en zandstenen sarcofagen en grafzerken,

b. in de 17e , 18e en 19e eeuw werden vele kerkelijke objecten gemaakt als houtgesneden preekstoelen en herenbanken en avondmaalszilver;

c. artistiek vormgegeven voorwerpen uit de periode rond 1900 zijn te vinden in het Drents Museum in de collectie van de Stichting Schone Kunsten: bijna altijd zijn deze gemaakt buiten de provincie;

d. in de 20e eeuw heeft de kunstnijverheid evenals de andere kunsten haar vertegenwoordigers binnen Drenthe: keramisten, glasblazers;

De landschapskunst ook wel 'landart' genoemd, het creatief ingrijpen in een landschap kent in Drenthe slechts een beroemd voorbeeld, aangenomen dat de 'graancirkels' producten van grapjassen zijn: Robert Smithson maakte in 1971 bij Emmen zijn 'Broken Circle/Spiral Hill'.